« بهداشت روانی را در مدارس جدی بگیریم »
✍🏻 سید وحید هاشمی
سلامت یا بهداشت روانی مهمترین عامل پیشرفت و بقای یک جامعه محسوب می شود و در این میان توجه به بهداشت روانی فرزندان با توجه به حائز اهمیت بودن شکل گیری شخصیت از دوران کودکی تاثیر بسزایی دارد .
اغلب اوقات والدین با رفتارهایی از سوی فرزندان مواجه می شوند که آنان را متحیر یا دلخور می سازد و حتی باعث ترس آنها می شود . بنابراین والدین برای آگاهی از عملکرد تربیتی فرزندان و یادگیری اصول صحیح برخورد با کودک باید اطلاعات مفیدی در زمینه بهداشت روان کسب کنند . سلامت یا بهداشت روان عبارت است از نحوه تفکر ، احساس و نحوه برخورد ما در مقابل رویدادهای زندگی .
پس از خانواده ، اصلی ترین پایگاه شکل گیری بهداشت روانی کودکان مدارس محسوب می شوند و با توجه به طولانی بودن دوران تحصیل و حساس بودن دوران کودکی و نوجوانی مدارس نقش عمده ای را در شکل گیری بهداشت روانی فرزندان به عهده دارند . عدم توجه به بهداشت روانی می تواند اثرات جبران ناپذیری در جامعه ایجاد کند ، وقتی به آمار رو به رشد بزهکاری ، درگیری ، تنش های اجتماعی ، مشاجره های خانوادگی ، افسردگی ، طلاق و اکثر اختلالات روانی در جامعه توجه می کنیم متوجه می شویم که همه این موارد ریشه در شکل گیری بهداشت روانی فرد در دوران کودکی دارد . همانگونه که توجه به بهداشت روانی می تواند آرامش ذهنی ، خودمختاری ، شایستگی ، عزت نفس و استقلال فکری و احساسی را در فرزندانمان به همراه داشته باشد ، عدم توجه به این موضوع هم می تواند شخصیت و عزت نفس کودکمان را در وهله اول هدف قرار دهد . با توجه به اهمیت بهداشت روانی و نقش مهم مدارس در شکل گیری آن ، همه ساله هفته ای با نام بهداشت روانی در مدارس نام گذاری شده است .
بنابراین دو نکته مهم در بهداشت روانی اعم از شکل گیری آن در دوران کودکی و آموزش و تربیت آن در مدارس با توجه به طولانی بودن دوره تحصیل حائز اهمیت است . در این میان معلمان و مربیان با توجه به ارتباط مستقیمی که در مدارس با کودک دارند نقش والدین دوم را ایفا می کنند ، پس در اولین وهله خود آموزش دهنده باید از لحاظ بهداشت روانی دارای سلامت روانی باشد تا بتواند نقش خود را در شکل گیری سلامت روانی صحیح کودکان به درستی ایفا کند . عدم توجه به این نکته مهم می تواند اثرات جبران ناپذیر فردی و اجتماعی به دنبال داشته باشد ، اگر آموزش دهنده و شکل دهنده خود دچار اختلالات روانی باشد قادر نخواهد بود که نقش خود را در تربیت کودکان در مدارس به درستی ایفا کند ، مدرسه گریزی ، بزهکاری ، بدخلقی از جمله علائم تربیت ناصحیح بهداشت روانی محسوب می شوند . پس تربیت بهداشت روانی مربیان و معلمان آموزشی از اولویت های اصلی آموزش و پرورش به شمار می آید . ذهنی سالم در گرو داشتن سلامت روانی سالم است ، وقتی سلامت روانی کودک به درستی شکل نگیرد پس نباید شاهد پیشرفت تحصیلی اش باشیم . اغلب خانواده ها که اطلاعات کافی در زمینه بهداشت روانی فرزندانشان و شکل گیری آن در مدارس ندارند وقتی با افت تحصیلی فرزندشان مواجه می شود به جای بررسی علل و مراجعه به کارشناس متخصص در این حوزه ، با روش هایی از قبیل تنبیه کردن و مقایسه کردن فرزندان با سایر هم سن و سالهایشان و مثال زدن و الگو قرار دادن آنها به اشتباه سعی در وارد کردن شوک انگیزشی به کودک و تربیت روانی صحیح آنان دارند ، این در حالی است که آنان با این کار عزت نفس را از کودک خود میگیرند و به جای آن استرس ، اضطراب و شکست را به او هدیه می دهند . برخی مربیان آموزشی در مدارس هم با توجه به عدم آشنایی با عنوان بهداشت روانی روشی مشابه والدین را طی می کنند . خوشبخانه در سالهای اخیر با توجه به توسعه علم و باز شدن فضای ارتباطات اغلب خانواده هاو مربیان آموزشی بارها و بارها با عنوان بهداشت روانی مواجه و آشنا شده اند . و در این میان رسانه ها نقش عمده و سنگینی را با توجه به بار اجتماعی و روانی این موضوع به دوش می کشند . مدارس با توجه به اینکه سنگر علم آموزی و تربیت فرزندان محسوب می شوند می توانند با ایفای نقش درست خود در تربیت و شکل گیری بهداشت روانی کودکان و توجه به هرگونه اختلال روانی در بدو شکل گیری و سوق دادن چنین مواردی به کارشناسان حوزه روانشناسی ، در شکل گیری جامعه ای عاری از بزهکاری ، تنش ، درگیری و تشنج و سایر موارد مرتبط با این موضوع نقش اساسی داشته باشند .
بنابراین با توجه به اهمیت بهداشت روانی کودکان و شکل گیری آن از دوران کودکی و نوجوانی امید است در سالهای پیش رو شاهد توجه بیش از پیش به این موضوع حساس اجتماعی باشیم و در این امر مدارس نقش خود را به عنوان دومین و اصلی ترین پایگاه شکل گیری شخصیت ایفا کنند . جامعه ای می تواند در همه عرصه های اجتماعی پیشرفت کند که افراد شکل دهنده آن جامعه دارای سلامت روانی باشند و این امر صورت نمی پذیرد مگر با توجه ریشه ای به موضوع بهداشت روانی .