آدینه پرس ، دکتر محمدتقی اعلمی رئیس دانشگاه تبریز در آیین نشست تخصصی و مشترک ارتباط دانشگاه با جامعه و صنعت در دانشگاه تبریز که با حضور معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان رئیس جمهور، استاندار آذربایجان شرقی، اعضای کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری مجلس شورای اسلامی، روسای دانشگاهها و مراکز پژوهشی و صاحبان صنایع استان برگزار شد، طی سخنان مهمی در ارتباط با چالشهای آموزش عالی کشور به بیان نکات مهم و برجسته ای در خصوص معیشت دانشگاهیان و لزوم توجه به این قشر فرهیخته کشور پرداخت.
به گزارش آدینه پرس، دکتر محمدتقی اعلمی در این سخنرانی مهم اظهار کرد: یکی از چالشهایی که به عدالت معیشتی اعضای هیأت علمی و کارکنان دانشگاه و کارآمدی نظام علم و فناوری کشور مربوط است، شکل گرفتن فاصلهای معنادار میان دریافتی اعضای هیات علمی و کارکنان دانشگاه با هم ترازان خود در سایر دستگاههای اجرایی و شرکتهای دولتی در سالهای اخیر است.
وی افزود: به عنوان مثال امروز دریافتی یک دانشیار یا استاد دانشگاه که دههها از عمر خود را صرف تربیت نیروی انسانی، پژوهش و تولید علم کرده است، در مواردی کمتر از کارشناسان یا مدیران میانی برخی دستگاهها است که این نابرابری تنها یک مسئله مالی نیست بلکه پیام خطرناکی برای بدنه علمی کشور دارد.
دکتر اعلمی یادآور شد: پیام این است که دانایی و تخصص در عمل، کم ارزشتر از مدیریت اداری تلقی میشود و چنین وضعیتی نهتنها انگیزه استادان و کارکنان را تضعیف میکند، بلکه مستقیماً بر کیفیت آموزش، تربیت نیروی انسانی و حتی روند مهاجرت نخبگان اثر میگذارد.
وی خاطرنشان کرد: در شرایطی که کشور برای توسعه دانشبنیان سرمایهگذاری میکند، اگر رکن انسانی این مسیر -یعنی استاد دانشگاه- در تنگنای معیشتی باشد، نتیجهای جز تضعیف زیرساخت علمی نخواهد داشت.
رئیس دانشگاه تبریز افزود: در این میان نکتهای ساختاری نیز باید مورد توجه قرار گیرد. بطوریکه سهم تحقیق و توسعه (R&D) در اقتصاد ملّی ما هنوز بسیار پایین (کمتر از نیم درصد از تولید ناخالص داخلی) است درحالی که این شاخص در کشورهای توسعه یافته معمولاً بین دو تا سه درصد است.
وی با بیان اینکه یکی از دلایل اصلی این فاصله، محدودیتهای قانونی و اداری در مسیر فعالیت اقتصادی دانشگاه ها است، گفت: در اکثر کشورهای پیشرفته، دانشگاهها میتوانند بهصورت شفاف و قانونمند خدمات مشاورهای، پژوهشی و فناورانهای را به دولت و صنعت ارائه دهند که درآمد حاصل از این همکاریها صرف ارتقای زیرساختهای پژوهشی و جبران بخشی از هزینههای معیشتی اعضای هیات علمی میشود.
وی ادامه داد: اما در ایران، دانشگاهها عملاً اجازه کافی برای ورود نظاممند به این عرصه را ندارند که نتیجه این امر، محروم شدن اقتصاد ملی از ظرفیت عظیم فکری دانشگاهها و باقی ماندن فشار معیشتی بر استادان و کارکنان را به دنبال دارد.
دکتر اعلمی تاکید کرد: به باور من اصلاح این چرخه ناقص میتواند در سه جهت افزایش سهم تحقیق و توسعه در تولید ناخالص داخلی، کاهش وابستگی معیشت دانشگاهیان به بودجه عمومی و پیوند واقعی علم با صنعت و اقتصاد کشور تحول آفرین باشد.
وی، با تاکید بر ضرورت بازنگری در نظام پرداخت و مزایای هیأت علمی در مقایسه با سایر دستگاهها، برداشته شدن محدودیتهای قانونی برای فعالیتهای پژوهشی و مشاورهای دانشگاهها و تشکیل شورای هماهنگی معیشت و بهرهوری نخبگان علمی با حضور وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، سازمان برنامه و بودجه و مجلس شورای اسلامی جهت خروج تصمیمها از حالت مقطعی را خواستار شد.
دکتر اعلمی در خاتمه گفت: اگر باور داریم آینده ایران باید بر محور علم فناوری و اقتصاد دانش بنیان استوار شود، نخست باید امنیت و کرامت معلمان علم را تضمین کنیم. چراکه تامین معیشت آنان و آزادسازی ظرفیتهای علمی دانشگاهها نه هزینه، بلکه سرمایهگذاری برای اقتدار ملی است.
شایان ذکر است این سخنان دکتر اعلمی با استقبال حاضران و تشویق ممتد رئیس دانشگاه تبریز از سوی حاضران در جلسه مواجه گردید و تنی چند از اعضای کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس به تبیین سخنان رئیس دانشگاه و استقبال از این سخنان پرداختند.
