آدینه پرس ؛ ساعت ۱۰ صبح است و من در مسیر یک سازمان دولتی برای اخذ مجوز هستم. ترافیک خودروها اطراف سالن پتروشیمی تبریز سنگین شده است. دوباره یک مراسم معارفه دیگر! تا به امروز این شاید هجدهمین مراسم معارفه و تودیع باشد که فقط در مرکز استان شاهد آن هستیم. اگر به همین منوال ادامه دهیم، میتوان حساب کرد که چنین مراسمهایی در حوزههای شهرستان و بخش نیز تکرار میشود.
در تمام دولتها، اینگونه مراسمها به بدعتی زیانبار بر دوش بودجه عمومی کشور تبدیل شدهاند. با تغییر دولتها هر چهار سال یکبار، از آبدارچی تا مدیران میانی و رده بالا عوض میشوند؛ موضوعی که کاملاً در نقطه مقابل حکمرانی مطلوب قرار دارد و هدف اصلی آن نگهداشت نیروهای کارآمد با توجه به تجربه آنهاست.
این معارفههای دولتی و زمانبر را با روشهای تحول اداری در شرکتهای خصوصی مقایسه کنید؛ جایی که مدیران جدید در کمترین زمان معرفی میشوند بدون اینکه خللی در وظایف آن شرکت و سازمان ایجاد شود. واقعاً در عصر رسانهها و دولت الکترونیک که همه افراد با یک کلیک از کوچکترین تغییرات و خطمشیهای جدید در سازمانهای خود آگاه میشوند، آیا هنوز نیازی به این مراسمات معارفه حضوری و هزینهزا وجود دارد؟
برای سرکشی به یک پروژه، چرا باید دهها نفر دست از کار کشیده و مدیر مربوطه را همراهی کنند؟ آیا مدیر و مجری پروژه برای بازدید کافی نیستند؟ کجای دنیا چنین رویهای وجود دارد؟
بوروکراسی که محصول آن نظام اداری ناکارآمد است، موجب تضییع حقوق اجتماعی، اقتصادی و سیاسی شهروندان نیز میشود. تصور کنید در هر مراسم معارفه یا افتتاح که گاهی در زمان اوج ساعات اداری برگزار میشود، به طور میانگین ۵۰ کارمند یا مدیر رسمی شاغل دولتی به مدت حداقل دو ساعت پست اداری خود را تعطیل کرده و مجبوراً یا بطور اختیاری در اینگونه مراسمها حاضر میشوند. این یعنی یکصد ساعت-نفر اداری تلف شده از حقوق ارباب رجوع، آن هم دهها بار بطور تصاعدی در سطح کشور، استان، شهرستان و بخش.
اگر به دنبال رقم ریالی هزینه تلف شده باشیم، سر به فلک میکشد. سیاست تحول اداری در کشور سالهاست به دنبال بهبود اثربخشی در نظام دیوانسالاری است؛ اما به نظر میرسد با این گردهماییهای هزینهزا، این هدف دور از دسترس خواهد بود، مگر اینکه دکتر پزشکیان عزیز که کمر به تحول بستهاند، به این ضرورت سرعت ببخشند.
محمدباقر واصلی
حقوقدان