آدینه پرس ، در راهروهای بند مالی زندان مرکزی تبریز، قدمهایی آرام اما سنگین شنیده میشود. اینجا نه از مجرمان خطرناک، که از مردانی سخن است که جرمشان «نتوانستن» است. مردانی که روزی در مراسم عقد، زیر لب گفتند «مهریه کی داده، کی گرفته»، و امروز پشت میلهها، در حسرت یک دیدار خانوادگی به آن جمله میاندیشند.
به گزارش آدینه پرس، در حال حاضر ۱۲۹ نفر به دلیل ناتوانی در پرداخت مهریه در زندانهای استان دوران حبس خود را میگذرانند. این آمار، تنها عددی خشک نیست؛ پشت هر رقم، زندگی و خانوادهای درگیر و در انتظار ایستادهاند.
گفتوگو با یکی از زندانیان مهریه – «فقط میخواستم زندگی کنم»
«حامد، ۳۷ ساله»، یکی از زندانیان بند مالی زندان تبریز است. وقتی از او میپرسی چرا به اینجا رسیده، سکوت میکند. دقایقی بعد آرام میگوید:
روز عقد گفتند مهریهاش ۳۰۰ سکه است، گفتیم مهریه سنگین پشتوانه است، نه برای اجرا. من هم مثل خیلیها گفتم “کی داده کی گرفته”. حالا هفت ماه است اینجایم. نه توان پرداخت دارم، نه راهی برای آزادی. فقط میخواستم زندگی کنم.
در چشمهایش شرم و اندوه توأمان دیده میشود. حامد میگوید اگر مهریه منطقیتر تعیین میشد، شاید هیچوقت به این روز نمیافتاد.
روایت دیگر از بند مالی – کاش روز عقد کسی میگفت واقعیت چیست
مرد دیگری، ۴۲ ساله، پدر دو کودک دبستانی است. او نیز به خاطر مهریه سنگین، سه ماه است در زندان تبریز به سر میبرد.
او با لحنی خسته میگوید:«وقتی خواستگاری رفتم، خانواده عروس گفتند ۵۰۰ سکه. مادرم گفت مهریه را کی داده کی گرفته. من هم گفتم مهم نیست، فقط ازدواج کنیم. حالا همسرم مهریهاش را اجرا گذاشته و من در زندانم. کاش همان روز کسی میگفت مهریه شوخی نیست.
مدیر ستاد دیه آذربایجان شرقی با اشاره به وضعیت زندانیان مهریه گفت:در حال حاضر ۱۲۹ نفر به دلیل ناتوانی در پرداخت مهریه در زندانهای استان به سر میبرند. این افراد عمدتاً از اقشار ضعیف جامعه هستند که توان پرداخت مبالغ سنگین مهریه را ندارند.
تقی پور افزود:متأسفانه در بسیاری از ازدواجها، مهریه نه بر اساس منطق و توان مالی، بلکه با نگاه رقابتی و ظاهرسازانه تعیین میشود. این موضوع در سالهای اخیر باعث افزایش تعداد زندانیان مهریه شده است. ما بارها تأکید کردهایم که مهریههای غیرواقعی نه پشتوانهای برای زن است و نه تضمینی برای دوام زندگی مشترک.
ستاد دیه با استفاده از کمکهای مردمی و خیرین تلاش میکند زمینه آزادی زندانیان مهریه را فراهم کند، اما حقیقت این است که ریشه این معضل فرهنگی باید در جامعه اصلاح شود. اگر مهریهها منطقی و متناسب با وضعیت اقتصادی خانوادهها تعیین شود، بسیاری از این افراد هیچگاه پایشان به زندان باز نخواهد شد.
وی خاطرنشان کرد:شعار کی داده کی گرفته دیگر باید از فرهنگ ازدواج حذف شود. امروز در زندانهای ما کسانی هستند که قربانی همین باور غلط شدهاند. از خانوادهها میخواهیم هنگام تعیین مهریه به واقعیتهای اقتصادی و توان مالی زوج توجه کنند تا شاهد بروز چنین مشکلاتی نباشیم.
مهریه؛ حق زن یا زنجیر مرد؟
در سالهای اخیر، ستاد دیه بارها هشدار داده که تعیین مهریههای سنگین نه تنها پشتوانهای برای زندگی نیست، بلکه در موارد زیادی به فروپاشی خانواده و زندانی شدن سرپرست منجر شده است.
کارشناسان اجتماعی میگویند شعار «کی داده کی گرفته» واقعیتی ندارد و امروز صدها مرد در سراسر کشور تاوان این باور غلط را با از دست دادن آزادی خود میپردازند.
مهریه، اگر با عقلانیت و واقعنگری تعیین شود، میتواند نشانه احترام و محبت باشد. اما وقتی از حد توان خارج شود، نه پشتوانهای برای زن است و نه اطمینانی برای مرد؛ بلکه تنها یک بحران خاموش اجتماعی میسازد.
در آذربایجان شرقی امروز ۱۲۹ نفر به خاطر همین بحران در زندان هستند.
و شاید وقت آن رسیده که جامعه به جای گفتن «کی داده کی گرفته»، بپرسد: «کی گرفتار شده و چرا؟»
