به گزارش آدینه پرس، تیم باستان‌شناسی دانشگاه هنر اسلامی تبریز به سرپرستی دکتر مهدی کاظم پور در آبان ماه ۱۴۰۳ در شهر تاریخی آقکند فعالیت خود را آغاز کرد و موفق به کشف آثار تاریخی و باستانی در این منطقه شد.
مطالعات باستان شناسی دانشگاه هنر اسلامی تبریز در خونج تاریخی (کاغذکنان و آق کند) در آبان ماه شروع شد و طی این کاوش که اولین فعالیت باستان شناسی این تیم است، شواهدی از فضاها و تزیینات معماری، سکه های متعلق به اتابکان آذربایجان، گونه های مختلف سفال اسلامی (از جمله زرین فام، مینایی و لاجوردین)، قطعات شیشه و همچنین تجهیزات مرتبط با کوره یافت شد.
این گزارش حاکی است، آقکند یکی از شهرهای قدیمی ایران است که در قدیمی‌ترین منبع جغرافیایی تاریخی فارسی «حدود العالم من المشرق الی المغرب»، به صورت «خونه » و منابع تاریخی دیگر مانند معجم البلدان یاقوت به صورت «خونج» و در سند ملکی متعلق به تاریخ ۹۷۱ هجری قمری به صورت «خوانج» و در سند دیگری که در تاریخ ۱۲۷۱ هجری قمری تحریر یافته «کاغذکنان مشهور به آقکند» نوشته شده است.
این شهر دقیقا در مرکز تلاقی جاده ابریشم قرار گرفته به عنوان دروازه ورود به آذربایجان نیز توصیف شده است، افضل الدین محمد خونجی یکی از عالمان قرن ششم هجری این شهر می باشد که سلطان ایوبی مصر او را به دربار خود دعوت کرده است.
اسکان آلب ارسلان و پس از آن سعدلوها در این شهر (که شاهنامه بزرگ سعدلو متعلق به آنها است)، از مهمترین اتفاقات بزرگ آن به شمار می آید. یکی از تولیدات مهم این شهر در قرون پنجم و ششم هجری “سفال آق کند” بوده است که امروزه یکی از مهم ترین مباحث روز باستان شناسی دنیا به حساب می آید.
محققان و باستان شناسان سفال نوع آق کند را تولید محلی این شهر قلمداد می کنند که از طریق جاده ابریشم تجارت میشده است. این شهر به دلیل قرارگیری در مسیر مواصلاتی ابریشم یکی از اولین شهرهای ایران است که پس از حمله مغول ویران و به آتش کشیده میشود، به همین دلیل ویرانی‌های آن در میان بومیان منطقه به “شهر سوخته” مشهور هست.
